اشخاص حقوقی که انحلال خود را اعلام نموده اند مکلف به تسلیم دو نوع اظهارنامه جداگانه می باشند. اظهارنامه موضوع ماده ۱۱۴ و ماده ۱۱۶ به اشخاص حقوقی منحله اختصاص داده شده است:
اظهارنامه موضوع ماده ۱۱۴ ق.م.م که از تکالیف آخرین مدیر یا مدیران شخص حقوقی بوده و بایستی قبل از تاریخ تشکیل مجمع عمومی یا سایر ارکان صلاحیت دار که برای اتخاذ تصمیم نسبت به انحلال شخص حقوقی دعوت شده اند، به اداره امور مالیاتی ذیربط تسلیم گردد. این اظهارنامه حاوی صورت دارایی و بدهی شخص حقوقی در تاریخ دعوت برای اتخاذ تصمیم جهت انحلال می باشد .
اظهارنامه موضوع ماده ۱۱۶ ق.م.م که از تکالیف مدیران تصفیه می باشد و بایستی ظرف شش ماه از تاریخ انحلال (تاریخ ثبت انحلال شخص حقوقی در اداره ثبت شرکت ها) به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم و مالیات متعلق نیز پرداخت گردد. این اظهارنامه مربوط به آخرین دوره عملیات شخص حقوقی می باشد .
تاریخ تسلیم اظهارنامه مالیاتی مربوط به آخرین دوره عملیات شخص حقوقی منحله موضوع ماده ۱۱۶، شش ماه از تاریخ ثبت انحلال شخص حقوقی در اداره ثبت شرکت ها می باشد. در صورتی که تاریخ تعیین شده جهت مهلت مقرر قانونی موضوع ماده ۱۵۷ که در ذیل تبصره ماده ۱۱۸ اعلام گردیده، تاریخ درج آگهی انحلال در روزنامه رسمی کشور می باشد .
چنانچه در بین دارایی های شخص حقوقی که منحل می شوند، زمین، ساختمان، حق واگذاری محل، سهام یا سهم الشرکه یا حق تقدم سهام شرکت ها وجود داشته باشد، جهت محاسبه مالیات اشخاص حقوقی منحله ارزش دفتر دارایی یا دارایی مذکور جزو اقلام دارایی های شخص حقوقی منحل شده منظور نمی گردد و از طرف دیگر نیز معادل همان ارزش دفتری از جمع سرمایه و بدهی کسر می گردد. ضمناً لازم به یادآوری است که مالیات متعلق به املاک بر اساس مقررات ماده ۵۹ و مالیات متعلق به سهام و سهم الشرکه و حق تقدم سهام طبق مقررات تبصره های ماده ۱۴۳ تعیین و مطالبه می گردد.
مالیات انحلال اشخاص حقوقی چگونه است؟
برای تعیین مأخذ مالیات انحلال اشخاص حقوقی باید ابتدا به درآمدها و هزینه های شخص حقوقی منحله از اول سال مذکور لغایت تاریخ انحلال شخص حقوقی در اداره ثبت شرکت ها رسیدگی نموده و سود یا زیان دوره مذکور را مشخص کرد. پس از تعیین سود و زیان مربوطه، ترازنامه ای به تاریخ روز انحلال تهیه می گردد که ضمن منظور نمودن سود و زیان دوره انحلال، دارایی های آن با رعایت تبصره های ۱ و ۲ ماده ۱۱۵ تعیین شده و سپس بدهی ها و سرمایه پرداخت شده و اندوخته ها و مانده سودهایی که مالیات آن قبلاً پرداخت گردیده است، از آن کسر شده و در نتیجه مأخذ محاسبه مالیات انحلال شخص حقوقی حاصل می گردد.
نکته مهم در این خصوص این است که علیرغم احتساب زیان سنواتی و هزینه های قبل از بهره برداری در طرف دارایی ترازنامه، نباید در محاسبه مالیات انحلال، آنها را به عنوان دارایی ارزیابی نمود زیرا در واقع آنها یک نوع هزینه هستند .
مالیات مربوط به آخرین دوره عملیات شخص حقوقی که منحل می شود (به استثنای مالیات مقطوع دارایی های املاک و سهام یا سهم الشرکه یا حق تقدم سهام شرکت ها)، به نرخ ۲۵ درصد موضوع ماده ۱۰۵ ق.م.م می باشد. اشخاص حقوقی منحله پس از انحلال نیز باید باید جهت خاتمه امر تصفیه نسبت به اخذ و پلمپ دفاتر قانونی اقدام نمایند. و چنانچه بعد از پرداخت مالیات های موضوع ۱۱۴ لغایت ۱۱۶ درآمدی کسب نمایند که مشمول مالیات مقطوع فصل املاک و سهام یا سهم الشرکه و حق تقدم سهام (نرخ ماده ۵۹ و تبصره های ماده ۱۴۳) نباشد، طبق مقررات مشمول مالیات بر درآمد خواهد بود.
logo_mobilemenu