حساب جاری شرکا به زبان ساده

حساب جاری شرکا یکی از آن حساب های بسیار حساس و پر چالش مالیاتی است که احتمالا راجب خطرات و مشکلات این حساب زیاد شنیده‌اید. در این مقاله میخواهیم ماهیت این حساب و خطرات و دلایل مربوط به خطرات این حساب را مورد بررسی قرار بدهیم.

ما در حسابداری انواع حساب های جاری را داریم مانند حساب جاری شرکا و حساب جاری کارکنان.

 

• جاری شرکا:

 

حال باید به این مورد بپردازیم که چرا این حساب ها ایجاد می‌شوند و اصلا حساب جاری شرکا به چه معناست؟

حساب جاری شرکا یا جاری کارکنان یا سایر حساب های جاری به معنی حساب های در جریان هستند. فرضا شرکای شرکت، مالکین شرکت، سهامداران شرکت، وقتی پول یا دارایی را وارد شرکت می‌کنند یک حالت آن این است که به واسطه ورود منابع به شرکت افزایش سرمایه بدهند. ولی گاها این ورود منابع یا ورود پول موقت است، امروز یک پولی را واریز میکنند و 10 روز دیگر میخواهند برداشت بکنند. از آن طرف تشریفات قانونی مربوط به افزایش یا کاهش سرمایه تشریفات مفصل و وقت گیری است. پس منطقی نیست بخواهند بابت هر واریز یا هر برداشت یک حساب سرمایه یا حساب صاحبان سهام را کم و زیاد بکنند.

در اینجا حسابی به نام حساب جاری شرکا ایجاد می‌شود.

 

• حساب جاری کارکنان:

 

ما به کارکنان خودمان حقوق پرداخت میکنیم اما گاها ممکن است یک مبلغی بین شرکت و کارکنان رد و بدل بشود که موقت هست.

امروز کارمند ما پول پیک را می‌دهد؛ ما میخواهیم این پول را بهش برگردانیم و اصلا ماهیت هزینه دستمزد و هزینه حقوق هم برای شرکت ندارد.

اینجور مواقع ما حساب جاری داریم مثل جاری شرکا و جاری کارکنان که خدمتتون عرض کردیم.

حساب جاری شرکا یک حساب دو ماهیتی هست یعنی هم میتواند بدهکار باشد هم میتواند بستانکار باشد.

اگر شرکا به شرکت پول بدهند حساب جاری شرکا بستانکار می‌شود.

اگر شرکت به شرکا پول بدهد حساب جاری شرکا بدهکار می‌شود.

پس حساب جاری شرکا یک حساب دو ماهیتی محسوب می‌شود اما تورم در حساب جاری شرکا خطرناک است!

 

تورم در اینجا به چه معناست؟

 

به این شکل که گردش حساب بالا برود و گردش زیاد شود به این مورد میگوییم تورم حساب.

حساب جاری شرکا اساسا کنترل پذیر نیست. به چه دلیل اساسا کنترل پذیر نیست؟

در اینجا حساب بانکی شرکت را فرض کنین که ما یک سند موثقی از حساب بانکی داریم که باعث به وجود آمدن کنترل بر روی این حساب می‌شود.

 

حال به چه چیزی سند می‌گویند؟

 

گردش حساب بانکی که از اینترنت بانک می‌گیریم یعنی سندیت دارد.

 

در مراجع رسیدگی چه مالیاتی چه سایر مراجع رسیدگی وقتی از شما گردش حساب بانکی را طلب می‌کنند در تلاش بر این هستند که گردش حساب بانک شما با گردش دفاتر و سیستم حسابداری شما مطابقت بدهند. پس در این مورد یک عامل کنترلی بر روی این حساب وجود دارد یا فرضا حساب مشتری ها و طرف حسابهای ما اطلاعات معاملات را در گزارش فصلی ارسال میکنند. پس یک جنبه کنترلی بر روی این حساب ها وجود دارد اما بر روی حساب جاری شرکا چه گردش و کنترلی وجود دارد؟

در واقعیت کنترل آنچنانی بر روی حساب های جاری وجود ندارد حتی جاری کارکنان هم به همین صورت است.

به همین دلیل حال خوشبختانه یا متاسفانه برخی دوستان معاملاتی که نمیخواهند ابراز بکنند به این معنی که می‌خواهند کتمان درآمد بکنند می‌آیند و از حساب جاری شرکا استفاده می‌کنند. فرض کنید یک کالایی فروخته‌ایم و با طرف مقابل هم هماهنگ کرده‌ایم که فرضا این را در گزارشات فصلی اعلام نکند؛ بعد اگر پولش در حساب شرکت بیاید مشکوک است پس یا مستقیم با حساب جاری شرکا کار می‌کنیم یا اگر پول را به حساب شرکت بریزد سندی که باید بزنیم را به جای عبارت فروش، جاری شرکا می‌زنیم.

اگر ما فروش داشته باشیم به این صورت می‌شود که:

بانک بدهکار و فروش بستانکار.

ولی وقتی میخواهیم مخفی بکنیمبه این شکل در می‌آید:

بانک بدهکار و جاری شرکا بستانکار.

 

در این قسمت است که مشکلات حساب جاری شرکا ایجاد می‌شود اما این نکته را توجه داشته باشید که اگر جاری شرکا واقعا مستند به اسناد و مدارک باشد این مشکل ساز نیست.

 

بعضیا این تصور را دارند که جاری شرکا حتی سالم هم کار بکند باز هم مشکل ساز هست. اگر واقعا اسناد و مدارکی داشته باشیم مبنی بر اینکه این حساب جاری شرکا واقعا ورود و خروج بین شرکت و شرکا بوده اما مشکل زمانی هست که ما اسناد و مدارکی در این جهت برای ارائه نداریم. اینجاست که در رسیدگی ها و حسابرسی های مالیاتی ممیزین این گردش حساب شرکا به پایه درآمد می‌گذارند.

 

البته که طبق قوانین و مقررات و بخشنامه های متعددی که وجود دارد تا زمانی که اسناد و مدارک مثبته ای دست گروه رسیدگی کننده نرسد، آن ها نمی‌توانند گردشی را به حساب درآمد منظور کنند اما در اجرا اگر در شرکتی جاری شرکا گردشش بالا باشد و اسناد و مدارکی هم نتواند ارائه بکند مبنی بر اینکه این گردش مشکوک نیست و مشکلی ندارد قطعا حساب جاری شرکا داستان ساز می‌شود و باعث می‌شود ممیز درآمد مشمول مالیات آن را بیشتر در نظر بگیرد و در نتیجه مالیاتش را هم بیشتر در نظر بگیرد.

 

اگر اسناد و مدارکی به دست گروه رسیدگی کننده برسد مبنی بر اینکه دارد کتمان درآمد صورت می‌گیرد طبق آیین نامه 219 روش رسیدگی متفاوت می‌شود و همچنین جرایم متعددی هم دارد از جمله جریمه 30% موضوع ماده 192 که غیر قابل بخشودگی هم است.

 

در نتیجه به عنوان یک حسابدار و کسی که کار مالیاتی انجام می‌دهد توصیه میکنیم مراقب حساب جاری شرکا باشید و سعی کنید گردش این حساب را کاملا کنترل بکنید و هیچ تراکنش بدون اسناد و مدارکی را در این حساب منظور نکنید تا خدایی نکرده در رسیدگی و در آینده به مشکلات مالی و مالیاتی برنخورید.

 

منبع: شرکت حسابداری کاوش گویا ارقام