وجود قوانین و مقررات مالیاتی به صورت شفاف از اساسیترین راهکارهای پیشگیری از وقوع جرم در نظام مالیاتی است.
یکی از زمینههای فساد در اقتصاد و مسائل مالیاتی، عدم وجود قوانین و مقرراتی است که تخلف و جرائم را به صورت شفاف و مشخص تعیین و تبیین کرده و از ضمانت اجرایی لازم برخوردار باشد. از این رو و با توجه به اصلاحیه قانون مالیات های مستقیم در تیر ماه سا ل 1394 و اصلاح قوانین و مقرارت مربوط به این حوزه یکی از اساسیترین راهکارهای پیشگیری از وقوع جرم در حوزه مالیاتی محقق گردیده است.
به این ترتیب تعداد جرایم و میزان مجازاتهای مالیاتی با اصلاح این قانون تغییر کرده و مجازات درجه شش برای ارتکاب برخی جرائم مالیاتی به آن اضافه شد.
در قانون جدید مالیاتهای مستقیم در موارد 274 تا 279، جرایم مالیاتی به طور مشخص تعیین و مرتکب یا مرتکبان حسب مورد، به مجازات های درجه شش محکوم می گردند.
بر اساس تعریف قانون، مجازات درجه شش، شامل حبس بیش از شش ماه تا دو سال، جزای نقدی بین 2 تا 8 میلیون تومان، شلاق از 31 تا 74 ضربه، محرومیت از حقوق اجتماعی بیش از شش ماه تا پنج سال، انتشار حکم قطعی در رسانهها، ممنوعیت از یک یا چند فعالیت شغلی یا اجتماعی برای اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال، ممنوعیت از دعوت عمومی برای افزایش سرمایه برای اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال و ممنوعیت از صدور برخی از اسناد تجاری توسط اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال میشود.
بر اساس ماده 274، تمام افرادی که در تنظیم دفاتر، اسناد و مدارک خلاف واقع و به آن استناد کنند و محل فعالیت اقتصادی خود را مخفی نمایند و درآمد واقعی خود را کتمان و مانع دسترسی ماموران مالیاتی به اطلاعات مالیاتی و اقتصادی خود یا اشخاص ثالث شوند و همچنین تمام افرادی که تکالیف قانونی مربوط به مالیاتهای مستقیم و مالیات بر ارزشافزوده در رابطه با وصول یا کسر مالیات مودیان دیگر و ایصال آن به سازمان امور مالیاتی در مواعد قانونی تعیین شده را انجام ندهند، معاملات و قراردادهای خود را به نام دیگران، یا معاملات و قراردادهای مودیان دیگر را به نام خود برخلاف واقع ثبت کنند، از انجام تکالیف قانونی در خصوص تنظیم و تسلیم اظهارنامه مالیاتی حاوی اطلاعات درآمدی و هزینهای در سه سال متوالی خودداری کنند و یا از کارت بازرگانی اشخاص دیگر به منظور فرار مالیاتی استفاده کنند، نیز از دیگر موارد جرائم مالیاتی است و مرتکبان بر اساس شدت و میزان جرم به مجازات های درجه شش محکوم می شوند.
بر اساس ماده 275 ، از جمله مجازات هایی که در نظر گرفته شده، ممنوعیت از یک یا چند فعالیت شغلی و ممنوعیت از اصدار برخی از اسناد تجاری می باشد.
طبق ماده 276 نیز، چنانچه هریک از حسابداران، حسابرسان و همچنین موسسات حسابرسی، ماموران مالیاتی و کارکنان بانکها و موسسات مالی و اعتباری در ارتکاب جرم مالیاتی معاونت نمایند و یا تخلفات صورت گرفته را گزارش نکنند به حداقل مجازات مباشر جرم محکوم می شوند و مجازات معاونت سایر اشخاص طبق قانون مجازات اسلامی تعیین میشود.
ماده 277 مرتکب یا مرتکبان جرائم مالیاتی علاوه بر مجازات های مقرر در مواد (274) تا (276) این قانون ، مسئول پرداخت اصل مالیاتی و جریمه های متعلق قانونی که تا مهلت مقرر در ماده (157) این قانون مطالبه نشده باشد و همچنین ضرر و زیان وارده به دولت با حکم مراجع صالح قضایی می باشند.
هم چنین در ماده 278 آمده است ، رئیس قوه قضائیه بنا به درخواست رئیس سازمان امور مالیاتی در هریک از استان ها و مناطقی که مقتضی بداند دادسرا و دادگاه ویژه مالیاتی تشکیل می دهد. در این صورت سازمان امور مالیاتی کشور موظف است لوازم و تجهیزات و مکان استقرار مستقلی را برای آنها تامین نماید.
در ماده 279 هرگونه دسترسی غیر مجاز و سوء استفاده از اطلاعات ثبت شده در پایگاه اطلاعات هویتی، عملکردی و دارایی مودیان مالیاتی موضوع ماده (169 مکرر) این قانون در خصوص مسائلی غیر از فرآیند تشخیص و وصول درآمدهای مالیاتی یا افشای اطلاعات مزبور جرم است و مرتکب علاوه بر انفصال از خدمات دولتی و عمومی از دو تا پنج سال، مجازات بیش از شش ماه تا دوسال حبس محکوم می شود.
با اجرای قانون مالیاتهای مستقیم که بر پایه ی توجه به حقوق مردم استوار است، با رعایت عدالت، مودیان مالیاتی به پرداخت مالیات که یک تکلیف اجتماعی است تشویق می شوند و با اجرای مفاد قانون، زمینه مساعدی در راستای شفافیت، انضباط و توسعه اقتصادی فراهم می شود و فرار مالیاتی از سوی کسانی که صاحب ثروت های کلانی بوده و ممکن است به راحتی قانون را دور بزنند به حداقل می رسد که در نهایت اجرای آن می تواند موجب شفاف سازی فعالیت های اقتصادی گردد و اخذ مالیات عادلانه تر باشد.
برخی از جرائم مالیاتی در قانون مالیات های مستقیم به شرح ذیل می باشد.
برای دانلود اینجا کلیک کنید.
logo_mobilemenu