نکات مهم در مورد تنظیم و ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی و اشخاص حقیقی ( صاحبان مشاغل )

همان‌طور که می‌دانید یکی از پرکاربردترین خدمات حسابداری برای مشاغل مختلف تهیه‌ی اظهارنامه مالیاتی است.

تکمیل اظهارنامه مالیاتی از حساسیت بالایی برخوردار می‌باشد و به همین دلیل امروزه تمامی مراکزهای دولتی از ادارات و بانک‌ها گرفته تا شرکت‌های خصوصی و حتی تمامی فروشگاه‌ها برای انجام امور مالیاتی خود به یک یا چند نفر حسابدار اعم از زن و مرد نیازمند هستند.

حتی می‌توان گفت شرکت‌های فعال در بازار نیز (خارج از شرکت‌های دولتی و خصوصی) برای تهیه‌ی اظهارنامه‌ی مالیاتی خود به یک حسابدار دقیق و کار بلد نیاز دارند.

تعریف اظهارنامه مالیاتی

کارنامه مالی یک سال کاری شرکت یا شخص که جهت محاسبه مالیات به سازمان امور مالیاتی ارائه می‌گردد را اظهارنامه مالیاتی می‌نامند.

نحوه تنظیم اظهارنامه مالیاتی

از ابتدای سال ۱۳۹۱(سال مالی ۱۳۹۰) مودیان باید با مراجعه به پایگاه اینترنتی سازمان امور اقتصادی و دارایی نسبت به تکمیل و تسلیم اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی اقدام نمایند.

تعریف سال مالیاتی

عبارت است از یک سال شمسی که از اول فروردین هر سال شروع و به آخر اسفند همان سال ختم می‌شود.

مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی

مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی حداکثر تا پایان چهار ماه شمسی پس از سال مالی است (۳۱ تیر ماه)؛ ولی در رابطه با اشخاص حقوقی که سال مالی آنها به موجب اساسنامه‌شان با سال مالیاتی تطبیق نمی‌کند، ملاک تعیین میزان مالیات، سالِ مالی آن شرکت است.

شیوه‌ی محاسبه‌ی مالیات در ایران

شیوه‌ی محاسبه‌ی مالیات در ایران به دو صورت علی‌الرأس و خوداظهاری است.

امروزه نظام‌های مالیاتی پیشرفته تمایل دارند به جای شیوه‌ی علی‌الرأس که در آن مأموران اداره‌ی مالیات به تعیین میزان مالیات می‌پردازند، خوداظهاری را جایگزین کنند.

خوداظهاری به این معناست که شخص حقیقی یا حقوقی اعلام می‌کند که در سالِ مالیاتی خود به چه میزان سود داشته و به چه میزان باید مالیات پرداخت کند.

روش علی الرأس هم بدین صورت است که ممیز مربوطه، مالیات را محاسبه نموده و به مؤدی اعلام می‌نماید. در این روش نظر ممیز و کارشناس سازمان امور مالیاتی، ملاک پرداخت مالیات می‌باشد.

در روش خوداظهاری، شخص حقیقی یا حقوقی، بدون دخالت ممیزین و کارشناسان سازمان امور مالیاتی، مقدار درآمد، هزینه، استهلاک، حقوق کارمندان و… را اعلام کرده و پس از کسر مقدار معاف، مبلغ مالیات مشخص و پرداخت می‌گردد.

اشخاص حقوقی و حقیقی چه زمانی باید اظهارنامه مالیاتی خود را تسلیم سازمان امور مالیاتی کنند؟

اشخاص حقوقی باید اظهارنامه خود را به همراه دفاتر و مدارک، نهایتاً تا ۴ ماه پس از سال مالیاتی به اداره مالیاتی تسلیم و مالیات تعلق گرفته را پرداخت نمایند و مهلت مذکور برای اشخاص حقیقی تا پایان خرداد ماه می باشد.

اظهارنامه عدم فعالیت چیست؟

اگر اشخاص حقیقی و یا حقوقی پس از ثبت شرکت هیچ گونه فعالیتی نداشته باشند، باز هم باید اظهارنامه و دفاتر خود را تیرماه هر سال به صورت سفید تحویل دهند.

نکته مهم: چنانچه شرکت یا موسسه‌ای با وجود داشتن فعالیت، اظهارنامه و دفاتر خود را به صورت صوری و برای نشان دادن عدم فعالیت خود سفید تحویل دهد، به دلیل تخلف، شامل قانون علی الرأس می شود.

مدارک مورد نیاز برای اظهارنامه مالیاتی کدام است؟

۱ -  مدارک شرکت

۲ -  اجاره نامه

۳ -  مدارک شناسایی افرادی که دارای حق امضا هستند

۴ -  صورت ترازنامه اشخاص حقیقی و حقوقی

۵ -  صورت سود و زیان کلیه اشخاص مکلف به تنظیم اظهارنامه عملکرد

۶ -  مبلغ درآمد و فروش داخلی و خارجی

۷ -  گردش حساب مواد اولیه و کالای ساخته شده و کالای بازرگانی و سایر کالاها

۸ -  صورت بهای تمام شده کالای ساخته شده و فروش رفته برای شرکت‌های تولیدی

۹ -  صورت قراردادها و درآمدها پیمانکاری و بهاء تمام شده پروژه برای شرکت‌های پیمانکاری

۱۰ -  مانده سود و زیان دوره قبل و گردش حساب تعدیلات سنواتی

۱۱ -  شماره ثبت دفاتر قانونی و کد رهگیری برای اشخاص حقیقی و حقوقی

۱۲ -  مبلغ مالیات‌های پرداخت شده

۱۳ -  شماره کارت بازرگانی، مجوز فعالیت، نام کاربردی، رمز عبور و کد رهگیری پیش ثبت نام برای ارسال اینترنتی اظهارنامه

۱۴ -  اطلاعات ملک اجاری مورد استفاده مؤدی

۱۵ -  اطلاعات حساب های سال قبل

در حال حاضر چند نوع اظهارنامه مالیات بر درآمد وجود دارد؟

هم اکنون برای اشخاص مکلف به تهیه و ارسال اظهارنامه مالیاتی ۶ نوع اظهارنامه مالیات بر درآمد تهیه و در دسترس قرار گرفته است:

۱ -  اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی (موضوع ماده ۱۱۰ ق م م )که نسبت به سایر اظهارنامه‌ها مفصل‌تر است.

۲ -  اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی گروه اول طبق آیین‌نامه اجرایی ماده ۹۵ ق م م

۳ -  اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی گروه دوم طبق آیین‌نامه اجرایی ماده ۹۵ ق م م

۴ -  اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی گروه سوم طبق آیین‌نامه اجرایی ماده ۹۵ ق م م

۵ -  اظهارنامه مالیات بر درآمد املاک ویژه اشخاص حقیقی دارنده درآمد ملاک ماده ۵۷و۸۰ ق م م

۶-  اظهارنامه انحلال طبق ماده ۱۱۴ و۱۱۶ق م م

مراحل تهیه و ارسال اظهارنامه مالیاتی چیست؟

ابتدا مودی باید در نظام مالیاتی ایران از طریق سایت http:// e3.tax.gov.ir / Entrance ثبت نام کند. وی پس از تایید اطلاعات ارائه شده و تشکیل پرونده در اداره امور مالیاتی مربوطه و اخذ کد اقتصادی، به عنوان مودی مالیاتی شناخته می‌شود.

بعد از طی تشریفات قانونی ثبت نام، از طرف سازمان امور مالیاتی به مودی نام کاربری و رمز عبور برای انجام عملیات تکالیف مالیاتی اختصاص داده می‌شود.

عواقب عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی عملکرد چیست؟

در صورتی‌که مودیان اظهارنامه را در موعد مقرر ارسال نکنند مشمول جرایم و تبعات قانونی خواهند شد.

طبق ماده ۱۹۲ ق.م.م در کلیه مواردی که مؤدی یا نماینده او که به‌موجب مقررات این قانون از بابت پرداخت مالیات مکلف به تسلیم اظهارنامه مالیاتی است چنانچه نسبت به تسلیم آن در موعد مقرر اقدام نکند، مشمول جریمه غیرقابل بخشودگی معادل سی‌درصد(۳۰%) مالیات متعلق برای اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل موضوع این قانون ده‌درصد(۱۰%) مالیات متعلق برای سایر مؤدیان می‌باشد.

 حکم این ماده درمورد درآمدهای کتمان‌شده در اظهارنامه‌های تسلیمی و یا هزینه‌های غیرواقعی نیز جاری است.

همچنین طبق بند ت ماده ۱۳۲ق.م.م شرط برخورداری از هر گونه معافیت مالیاتی برای اشخاص حقیقی و حقوقی فعال در مناطق آزاد و سایر مناطق کشور تسلیم اظهارنامه مالیاتی در موقع مقرر قانونی است.

مزایای ارسال اظهارنامه مالیاتی عملکرد چیست؟

علی‌رغم اینکه تهیه و ارسال اظهارنامه مالیاتی برای مودیان مالیاتی کاری وقت‌گیر است لیکن ارسال اظهارنامه مالیاتی می‌تواند مزایای خوبی برای آنها فراهم آورد.

طبق ماده ۱۸۹ شرکت‌هایی که سه سال متوالی اظهارنامه ارسالی آنها مورد قبول اداره امورمالیاتی واقع شود و اعتراضی به برگ تشخیص صادره نداشته باشند، مشمول استفاده از ۵ درصد جایزه خوش‌حسابی نسبت به مالیات‌های پرداخت شده سه سال می‌شوند.

اظهارنامه های مالیاتی عملکرد تا چه زمانی مورد رسیدگی قرار می‌گیرد؟

براساس ماده ۱۵۶ق.م.م ادارات امور مالیاتی مکلفند اظهارنامه‌های مالیاتی دریافتی را حداکثر ظرف مدت یک سال از تاریخ انقضاء مهلت تسلیم اظهارنامه رسیدگی نمایند و برگه تشخیص رسیدگی را حداکثر تا سه ماه بعد به مودی ابلاغ نمایند.

آیا بعد از ارسال اظهارنامه مالیاتی امکان اصلاح اظهارنامه وجود دارد؟

طبق تبصره ماده ۲۲۶ ق م م به مودیان مالیاتی اجازه دارند در صورتی که در اظهارنامه مالیاتی تسلیمی از نظر محاسبه و درج اطلاعات اشتباهی رخ داده باشد، ظرف یک ماه از تاریخ انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی نسبت به رفع اشتباه اقدام و اظهارنامه مالیاتی اصلاحی را تسلیم نمایند.

چگونه اظهارنامه مالیاتی را تهیه کنیم؟

به سایت طرح جامع مالیاتی به نشانی http:// e3.tax.gov.ir / Entrance مراجعه کنید و نرم‌افزار اظهارنامه مالیاتی را دانلود و پس از آن مراحل زیر را اجرا نمایید:

۱. نصب نرم افزار اظهارنامه مالیاتی عملکرد

۲. مطالعه راهنمای تکمیل اظهارنامه

۳. واردکردن نام کاربری و رمز عبور وکد رهگیری پیش ثبت نام برای عملیاتی شدن اظهارنامه مالیاتی

۴. پاسخ به سوالات صفحه ۳ اظهارنامه و درج اطلاعات مورد درخواست

۵. واردکردن اطلاعات حسابداری در اظهارنامه مالیاتی

۶. درج و تکمیل صفحه ۱۲ (ترازنامه) اظهارنامه مالیاتی

۷. درج و تکمیل صفحه ۱۳ (سود و زیان) اظهارنامه مالیاتی

۸. رفع مغایرت اختلاف ترازنامه در صورت وجود

۹. تکمیل صفحه ۲۶ اظهارنامه اشخاص حقوقی و درج اقلام معاف و تعیین مالیات ابرازی برای اشخاص حقوقی

۱۰. تکمیل صفحه ۲۷ اظهارنامه اشخاص حقوقی و بستن اظهارنامه

۱۱. بررسی اظهارنامه و تطبیق مبلغ درآمد مندرج با اظهارنامه ارزش افزوده و گزارش فصلی جهت ارسال به اداره امور مالیاتی

۱۲. اقدام برای ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی و اخذ کد رهگیری

۱۳. تهیه نسخه چاپی اظهارنامه پس از ارسال

۱۴. بایگانی اسناد و مدارک و آماده شدن برای رسیدگی به اظهارنامه مالیاتی ارسالی.

 

منبع: شرکت حسابداری کاوش گویا ارقام